Naprawa i uruchamianie odbiorników - strojenie obwodów pośredniej częstotliwości

W przypadku odbiornika z przemianą częstotliwości dokładność zestrojenia obwodów częstotliwości pośredniej ma największy wpływ na czułość i jakość odbioru. Dzieje się tak, gdyż odbiorniki superheterodynowe są tak naprawde odbiornikami częstotliwości pośredniej poprzedzonymi mieszaczem. Ponieważ wzmacniacz częstotliwości pośredniej pracuje tylko na jednej, stałej, częstotliwości jego strojenie jest proste i niekłopotliwe, choć uzyskanie idealnych rezulatatów w wysokiej klasy odbiornikach, z regulacją szerokości wstęgi (selektywności) wymaga zastosowania specjalnego przyrządu - wobuloskopu. Przy strojeniu zwykłych, prostszych odbiorników wobuloskop również się przyda, aczkolwiek nie jest niezbędny, ułatwi jedynie zadanie.

Strojenie wzmacniaczy p.cz. jest chyba najprostsze ze wszystkich czynności strojeniowych w odbiorniku radiowym. Strojenie przeprowadza się „od końca”, zaczynając od ostatniego stopnia wzmacniacza p.cz., następnie wcześniejsze stopnie wzmacniaczy p.cz., o ile występują (więcej niż jeden stopień wzmacniacza p.cz, jest stosowany praktycie wyłącznie w torach UKF odbiorników z tym zakresem), a na końcu obwód strojonony w anodzie mieszacza.

Schemat wzmacniacza p.cz. z detektorem
Schemat wzmacniacza p.cz. z detektorem

Do strojenia potrzebny będzie (najlepiej) oscyloskop, sonda w.cz. lub w ostateczności woltomierz prądu stałego o dużym oporze wewnętrznym i generator sygnałowy generujący przebieg o częstotliwości sygnału pośredniej częstotliwościi. W przypadku gdy stosujemy osculosop lub sondę w.cz. musi mieć ona na tyle małą pojemność wejściową, aby nie wpływała na strojony obwód. Do tego celu spokojnie wystarczy sonda pasywna 1:10 lub prosa sonda aktywna. Strojenie wzmacniacza p.cz. zostanie opisane na podstawie zaprezentowanego wyżej fragmentu układu, pochodzącego z odbiornika Telefunken T6Z.

Przed strojeniem należy rozpiąć istniejącą w odbiorniku pętlę ARW, aby dziaanie automatyki nie fałszowało wyników strojenia układu. W przykładowaym schemacie aby to uczynić należy zewrzeć prawy koniec opornika R1 zewrzeć z masą. W innych odbiornikach układ jest podobny, napięcie z detektora ARW jest poprzez filtr RC podawane na siatki lamp wzmacniaczy p.cz. i ewentualnie w.cz. oraz mieszacza. Należy wyjście tego filtra zewrzeć z masą, trzeba tylko zwrócić uwagę, czy nie zwiera się jednocześnie bezpośrednio detektora ARW, gdyż tak silne obciążenie wzmacniacza p.cz. uniemożliwi jego poprawne zestrojenie.

Powrót do teorii