Telefunken T6Z

Telefunken T6Z - widok z przodu
Odbiornik Telefunken T6Z - widok z przodu
-Telefunken T6Z - widok chassis z tyłu
Odbiornik Telefunken T6Z - widok chassis z tyłu
Telefunken T6Z - widok chassis z przodu Telefunken T6Z - widok chassis od spodu
Odbiornik Telefunken T6Z - widok chassis z przodu Odbiornik Telefunken T6Z - widok chassis od spodu

Opis odbiornika

Telefunken typu T6Z to średniej klasy superheterodyna produkowana w sezonie 1938/39 przez Krajowe Zakłady Telefunken. Wygląd odbiornika jest bardzo podobny do innych odbiorników polskiego Telefunkena z końca lat 30-tych, zbudowany jest również na prawie identycznym chassis. Skrzynka ma wymiary 59cm (szerokość), 38cm (wysokość) i 28cm (głębokość), górna krawędź jest zaokrąglona. Góra i boki skrzynki są w kolorze czarnym, większość przedniej ścianki, poza wąskimi pasami z boków jest polakierowana lakierem bezbarwnym. Tylko wąski pas pomiędzy skalą i głośnikiem jest również czarny. Czarne i naturalne barwy rozdzielone są metalowymi aluminiowymi listewkami, również otwory na skalę i materiał głośnika obramowane są aluminiowymi ramkami. Tradycyjnie dla polskich Telefunkenów skala znajduje się po lewej stronie skrzynki, głośnik po prawej. Pod skalą umieszczone są trzy podwójne pokrętła. Pokrętło po lewej, większe, zewnętrzne odpowiada za zmianę zakresów, mniejsze wewnętrzne - za regulację szerokości wstęgi. Pokrętło środkowe zewnętrzne to strojenie, wewnętrzne służy do wyciszania radia w czasie strojenia. Prawe zewnętrzna pokrętło to regulacja głośności, a wewnętrzne - barwa tonu

Układ elektryczny jest prosty, jest rozwinięciem starszych konstrukcji Telefunkena, w szczególności modelu Stradivari. Pewną nietypową cechą jest użyty zestaw lamp, w odbiorniku są użyte sześciowoltowe lampy serii bocznostykowej i jedna czterowoltowa, starego typu - ACH1, pomimo istnienia odpowiednika z serii 'czerwonej' - ECH3. Ponadto zastosowane w tym odbiorniku lampy "czerwone" - bocznostykowe serii E są bardzo nietypowe dla Telefunkena i u tego producenta rzadkie. Dodatkową ciekawostką jest zastosowanie lampy EB2 która jest bezpośrednim odpowiednikiem lampy AB2 z sześciowoltowym żarzeniem i w roku 1938 była już lampą przestarzałą, gdyż była zaprojektowana jeszcze w połowie lat 30-tych do odbiorników samochodowych. Odbiornik posiada antenę świetlną, która jest załączana gdy wtyczka anteny zewnętrznej nie jest włożona do odpowiedniego gniazda w odbiorniku. Odbiornik nie posiada pułapki na częstotliwość pośrednią na wejściu, co może być przyczyną gwizdów interferencyjnych. Sygnał w.cz. podany jest na prosty, dwuobwodowy dla fal średnich i długich, i jednoobwodowy dla fal krótkich filtr wejściowy, sprzężony z anteną indukcyjnie dla fal długich i średnich i pojemnościowo dla fal krótkich, następnie na siatkę pierwszą heksody lampy ACH1. Oscylator wykorzystuje część triodową tej samej lampy, zbudowany jest w klasycznym układzie Meissnera.

W anodzie mieszacza umieszczony jest dwuobwodowy filtr pasmowy nastrojony na częstotliwość 468kHz, co ułatwia odbiór fal krótkich, dla których pojedynczy obwód wejściowy nie zapewnia wystarczającej ochrony przez sygnałami lustrzanymi. W następnej części układu - wzmacniaczu częstotliwości pośredniej pracuje selektoda typu EF9, w klasycznym, prostym układzie. W anodzie wzmacniacza p.cz. umieszczony jest kolejny filtr pasmowy zasilający detektor, przy czym w celu zwiększenia dobroci filtru diody detekcyjne są zasilane z odczepu cewki obwodu wtórnego. Detektor wykorzystuje diodę EB2. Jedna dioda jest detektorem sygnału m.cz., druga detektorem ARW. Napięcie ARW jest doprowadzone do wzmacniacza p.cz. i mieszacza, pracuje jednakowo na wszystkich zakresach. Sygnał m.cz. z detektora poprzez potencjometr regulacji głośności doprowadzony jest do triody lampy EBC1. Równolegle do potencjometru poprzez przełącznik włączone jest wejście gramofonowe. Aby przy słuchaniu płyt nie przeszkadzały dźwięki z radia w tym czasie oscylator heterodyny jest ustawiony na fale krótkie a obwody wejściowe na fale długie i średnie.

Część m.cz. odbiornika jest Wykorzystuje dość rzadko spotykaną lampę - EFM1, będącą połączeniem selektody m.cz. i oka magicznego w jednej bańce. Siatka druga pentody pełni rolę anody triody sterującej okiem magicznym, jest z nią wewnętrznie połączona elektroda sterująca oka magicznego. Sygnał m.cz. jest odbierany jak w klasycznej pentodzie a anody obciążonej opornikiem. Do siatki sterującej części pentodowej doprowadzonej jest napięcie stałe z detektora (napięcie ARW) i napięcie zmienne m.cz. z potencjometru. Dzięki regulowanej charakterystyce lampy wzmocnienie tego stopnia jest zależne od napięcia ARW, tym mniejsze im większe napięcie ARW, czyli im silniejsza jest odbierana stacja. Tym sposobem radio posiada trzy stopnie objęte pętlą ARW: mieszacz, wzmacniacz p.cz. i wzmacniacz m.cz. Pomiędzy stopniem wstępnym a końcowym audio włączony jest obwód regulatora barwy tonu, w postaci szeregowego połączenia potencjometru i kondensatora, tłumiący tony wysokie.

Stopień końcowy zbudowany jest na pentodzie EL3, włączonej w typowym układzie. Zastosowany w układzie głośnik to głośnik dynamiczny ze wzbudzeniem, jest tez możliwość podłączenia zewnętrznego głośnika, wysokoomowego, lub z wbudowanym transformatorem. Po wtórnej stronie transformator dołożony jest dodatkowy szeregowy obwód rezonansowy nastrojony na 9kHz (typowa odległość pomiędzy stacjami), tłumiący ewentualny gwizd interferencyjny sąsiedniej stacji.

Zasilacz odbiornika jest typowy, z transformatorem dostarczającym wszystkich niezbędnych napięć, jako prostownik wykorzystana jest duodioda prostownicza typu AZ1. Odczepy na uzwojeniu pierwotnym umożliwiają wybór napięcia zasilającego - 110V, 125V, 150V lub 220V. Anody diody prostowniczej podłączone są do transformatora przez małe żaróweczki pełniące rolę bezpieczników. Wyprostowane napięcie jest filtrowane w filtrze typu Π, gdzie rolę dławika pełni uzwojenie wzbudzenia głośnika.

Schemat odbiornika

Powrót