|
|
| Odbiornik Philips 7-38A - widok z przodu | Odbiornik Philips 7-38A - widok z tyłu na ściankę |
|
|
| Odbiornik Philips 7-38A - widok z tyłu na chassis |
Odbiornik typu 7-38A jest modelem pokrewnym odbiornikowi 6-38A, różnice polegają na zastosowaniu wynalazku nazywanego przez Philipsa „monosterem”, czyli skomplikowanego jednogałkowego regulatora i lekkim modyfikacji układu elektrycznego w zakresie części m.cz. Samo chassis (blacha) jest identyczne z tym na którym zbudowany jest odbiornik 6-38A. Odbiornik ma kształt zbliżony do kwadratu, w układzie pionowym. Na górnej ściance jest umieszczona skala, w pozycji spoczynkowej pochylona do przodu. Skala jest zamocowana w bakelitowej ramce którą można unosić, ustawiając skalę w położeniu niemalże pionowym. Na przedniej ściance radia, poniżej skali, na prawie całej powierzchni umieszczona jest maskownica głośnika, z pojedynczym pionowym, szklanym szczeblem po środku. Na dole radia, pod szczebelkiem umieszczona jest jeden wielofunkcyjny regulator, za pomocą którego realizowane są wszystkie nastawy radia, z pominięciem włącznika sieciowego.
Regulator składa się z dwóch pokręteł, wewnętrznego i zewnętrznego pierścienia. Pierścień służy do zmiany zakresu, a pokrętło wewnętrzne do strojenia, regulacji głośności i barwy tonu. Strojenie odbywa się poprzez obrót środkowej gałki, i jest dwubiegowe – początkowo strojenie jest powolne, po mniej–więcej jednym obrocie – szybsze. Przechylanie gałki w kierunku pionowym powoduje regulację głośności, z poziomym – barwy tonu. Do regulacji służą cięgna metalowe w pancerzykach prowadzone do odpowiednich potencjometrów.
Równolegle do gniazd anteny i ziemi włączony jest szeregowy obwód eliminatora częstotliwości pośredniej, dodatkowo odbiornik, w odróżnieniu od 6-38A, wyposażony jest w antenę świetlną. Przełącznik anteny świetlnej umocowany jest na tylnej ściance chassis, obok gniazda antenowego, skonstruowany jest w ten sposób, że przełączenie na antenę świetlną blokuje mechanicznie gniazdo anteny zewnętrznej. Sygnał w.cz. z anteny trafia na przełącznik obwodów wejściowych. Obwody wejściowe dla fal krótkich mają postać pojedynczego obwodu rezonansowego, dla fal średnich i długich - to dwuobwodowy filtr pasmowy. Na wszystkich zakresach sprzężenie z anteną jest indukcyjne, dodatkowo dla fal średnich i długi pojemnościowe za pomocą kondensatora o małej pojemności - 10pF. Ostatecznie napięcie w.cz. doprowadzone jest do siatki czwartej oktody typu AK2.
Heterodyna zbudowana jest w oparciu o typowy układ Meissnera, ze sprzężeniem transformatorowym. Obwody oscylatora fal średnich i długich schowane są w jednym kubku ekranującym, cewka fal krótkich zamontowana jest pod chassis. Siatka pierwsza (siatka oscylatora heterodyny) i czwarta (siatka wejściowa dla sygnału w.cz.) oktoda połączone są za niewielką (2pF) pojemnością, mającą za zadanie eliminować przenikanie sygnału heterodyny do anteny. Poprzez pojemności wewnętrzne lampy do siatki czwartej przenika sygnał heterodyny z siatki drugiej oktody, napięcie heterodyny na siatce pierwszej ma fazę przeciwną do napięcia na siatce drugiej, więc przepuszczenie niewielkiej ilości napięcia heterodyny z siatki pierwszej znosi napięcie pochodzące z siatki drugiej. Ponadto, w katodzie lampy AK2 umieszczona jest dość spora oporność - 1.6kΩ, zwarta przełącznikiem w czasie odbioru fal średnich długich i krótkich, a włączona w pozycji przełącznika ustawionej na "Gramofon". Wyłącza to oscylator na tej pozycji, likwidując ewentualne źródło zakłóceń w czasie słuchania muzyki z płyt. Obciążeniem mieszacza jest dwuobwodowy filtr pasmowy, o regulowanej szerokości wstęgi. Regulacja jest mechaniczna, poprzez zmianę położenia względem siebie cewek obu obwodów za pomocą cięgna połączonego z regulacja barwy tonu.
Następnym stopniem za mieszaczem jest wzmacniacz częstotliwości pośredniej, zbudowany na selektodzie AF3. Układ wzmacniacza jest najzupełniej typowy, obciążeniem lampy jest dwuobwodowy filtr pasmowy, z odczepem cewce obwodu wtórnego. Wzmacniacz p.cz. objęty jest obwodem automatycznej regulacji wzmocnienia (ARW). Wzmocniony sygnał p.cz. podany jest na detektor, wykorzystujący diodę z lampy ABL1 jako detektor sygnału audio i drugą diodę z lampy ABL1 i jedną z lampy ABC1 jako detektor sygnału ARW. Układ detekcji ARW jest rozbudowany, wykorzystuje on aż dwie diody. Sygnał p.cz. z pierwotnego obwodu filtru p.cz. poprzez mały kondensator detekowany jest na pierwszej diodzie. W wyniku detekcji pojawia się na niej ujemne stałe napięcie, proporcjonalne do siły sygnału. W typowym układzie detektora ARW to właśnie napięcie jest stosowane do regulacji wzmocnienia stopni objętych ARW. W tym odbiorniku zastosowane jest tzw. opóźnione ARW, nazywane przez Philips detektorem trzydiodowym. Opóźnienie oznacza, że automatyczne regulacja wzmocnienia działa dopiero dla sygnałów powyżej pewnego poziomu, dla mniejszych - odbiornik ma ma nielimitowaną czułość. Do realizacji tego celu wykorzystana jest druga dioda w układzie ARW. Do tej diody dołączony jest sygnał ARW z pierwszej diody, poprzez duży opornik (1MΩ), oraz napięcie dodatnie poprzez opornik o bardzo dużej wartości (9MΩ), co powoduje przepływ niewielkiego prądu przez drugą diodę. Dopóki na drugiej diodzie jest napięcie dodatnie dioda ta jest przewodzi i napięcie na niej jest bliskie 0V. Ujemne napięcie na pierwszej diodzie powoduje przepływ prądu przez opornik 1MΩ łączący obie diody. W momencie, gdy ujemne napięcie na pierwszej diodzie (będzie na tyle duże, że cały prąd dostarczany przez oporniki 9MΩ popłynie przez opornik 1MΩ napięcia na drugiej diodzie zacznie spadać. I właśnie to napięcia, z drugiej diody detektora ARW wykorzystane jest do sterowania wzmocnieniem mieszacza i wzmacniacza p.cz. Dokładniejszy opis działania opóźnionego detektora ARW umieszczono w dziale poświęconym, detektorom diodowym
Sygnał audio uzyskany w detektorze poprzez przełącznik wejść steruje wzmacniacz m.cz. Przełącznik wejść sprzęgnięty jest z gałką zmiany zakresów, ale ma trzy pozycja - dla gramofonu, fal krótkich i wspólną dla fal średnich i długich. Przełącznik ten obok przełączania wejścia wyłącza dla fal krótkich sprzężenie zwrotne dla małej częstotliwości. Sygnał z przełącznika wejść poprzez potencjometr regulacji głośności i regulacji barwy trafia na siatkę triody ABC1 która pracuje jako wzmacniacz wstępny m.cz. w standardowym, oporowym układzie. Wzmocniony sygnał m.cz. wysterowuje pentodę głośnikową ABL1. Głośnik odbiornika podłączony jest przez transformator głośnikowy, gniazda głośnika zewnętrznego zasilane są z wtórnego uzwojenia transformatora, co oznacza, że głośnik zewnętrzny musi być niskoomowy (bez wbudowanego transformatora). Gniazdo głośnika zewnętrznego podłączone jest przez cewkę lekko tłumiącą najwyższe częstotliwości. Ponadto, z wtórnego uzwojenia transformatora głośnikowego poprowadzone jest ujemne sprzężenie zwrotne na katodę lampy ABC1 podbijające nieco wysokie tony. Sprzężenie to wyłączone jest dla fal krótkich odpowiednią sekcją przełącznika sygnałów wejściowych. Dodatkowo siła sprzężenia zwrotnego jest regulowana potencjometrem 200Ω sprzężonym z regulacją barwy tonu.
Odbiornik jest zasilany z sieci prądu zmiennego za pomocą transformatora. Do przyłączenia napięcia sieci służy specjalna wielokońcówkowa wtyczka, która (po zamontowaniu w odbiorniku odpowiedniego typu wibratora) umożliwi również zasilanie odbiornika z sieci prądu stałego lub akumulatora samochodowego. Transformator posiada odczepy na uzwojeniu pierwotnym, co umożliwia zasilanie odbiornika z sieci o napięciu 110V, 125V, 145V, 200V, 220V lub 245V. W odbiorniku zastosowano dwupołówkowy prostownik na diodzie AZ1. Filtracja napięcia w układzie Π z dławikiem w gałęzi dodatniej i opornikiem ogólnego minusa w gałęzi masy.