|
|
| Odbiornik Philips 5-40A - widok z przodu | Odbiornik Philips 5-40A - widok z tyłu na ściankę |
|
|
| Odbiornik Philips 5-40A - widok z tyłu na chassis | Odbiornik Philips 5-40A - widok na chassis z przodu |
|
|
| Odbiornik Philips 5-40A - widok na chassis z tyłu |
5-40A to najprotszy odbiornik oferowany przez Philipsa w sezonie 1939/40, jest on identyczny z niemieckim Philipsem 480A. Odbiornik zamknięty jest w bakelitowej kwadratowej skrzynce. Prawie całą powierzchnię przedniej ścianki zajmuje materiał maskujący głośnik, pod nim znajduje się pozioma prostokątna szklana skala i dwie gałki umieszczone po obu stronach skali. Dookoła głośnika i skali jest obramowanie w postaci białego paska biegnącego przy krawędziach obudowy. Obie przednie pionowe krawędzie skrzynki są zaokrąglone. Na bocznych ściankach, mniej-więcej w jednej trzeciej wysokości znajdują się dwie bakelitowe dźwignie. Dźwigienka po stronie prawej odpowiada za zmianę zakresów, po stronie lewej za barwę tonu. Strojenie odbiornika umożliwia gałka umieszczona po prawej stronie skali, gałka lewa to wyłącznik i regulator siły dźwięku. Mechaniczną podstawą jest drewniany spód obudowy do którego przykręcone jest chassis wraz z transformatorem sieciowym. Bakelitowa skrzynka jest nasunięta na tę deskę i przykręcona blaszanymi zaczepami.
Układ elektryczny odbiornika jest bardzo prosty. Jest to trzylampowa siedmioobwodową superheterodyna zbudowana przy wykorzystaniu minimalnej ilości części. Sygnał wejściowy z anteny poprzez dwuobwodowy filtr wejściowy steruje siatką sterującą heksody mieszacza opartego na lampie ECH3. Dla fal krótkich obwód wejściowy jest prostszy i składa się tylko z jednego obwodu rezonansowego. Heterodyna jest klasycznym układem Meissnera i wykorzystuje triodę lampy ECH3. Cewki fal średnich i krótkich znajdują się w trzech oddzielnych kubkach ekranujących - cewka pierwszego obwodu filtru wejściowego, cewka drugiego obwodu i cewka heterodyny. Cewki fal krótkich znajdują się w dwóch dodatkowych kubeczkach - jeden dla cewki wejściowej i jeden dla cewki heterodyny.
Do strojenia obwodów wejściowych zostały przewidziane tylko trymery równoległe do cewek, którymi da się ustalić zakres przestrajania, tzn. stosunek największej możliwej do najmniejszej możliwej częstotliwości rezonansowej obwodu przy skrajnych położeniach kondensatora strojącego. Wartość częstotliwości, tak aby zakres zmian pokrywał dokładnie zakres odbieranych częstotliwości, a nie leżał trochę poniżej czy powyżej, dobiera się wartością indukcyjności cewek. Niestety, wartość ta jest regulowana tylko w fabryce przez ściskanie kubków ekranujących cewki (widoczne są charakterystyczne rowki na obwodzie kubków ekranujących cewek), co czyni niemożliwym późniejsze nastrojenie cewek. Taka metoda konstrukcji cewek jest bardzo typowa dla Philipsa, powoduje jednak, że radio jest w zasadzie niemożliwe do dokładnego nastrojenia. Egzemplarz widoczny na zdjęciu praktycznie nie odbiera fal długich, bo zakresy strojenia heterodyny są przesunięte o 30 kHz w dół w stosunku do obwodów wejściowych, przez co niemożliwy jest nawet odbiór Raszyna.
W anodzie mieszacza znajduje się klasyczny dwuobwodowy filtr p.cz. nastrojony na 128kHz. Filtr ten jest strojony za pomocą trymerów - trymer obwodu wtórnego umieszczony jest w kubku filtra, filtr obwodu pierwotnego obok na chassis. Wtórny obwód filtru steruje wzmacniacz p.cz. oparty na selektodzie EF9, której obciążeniem jest identyczny jak na wyjściu mieszacza filtr pasmowy. Detektor jest zrobiony w oparciu o diody lampy EBL1. Jedna z diod jest detektorem ARW, druga detektorem audio. Pętlą automatycznej regulacji wzmocnienia objęty jest zarówno wzmacniacz p.cz. jak i mieszacz. Równolegle do detektora podłączone jest wejście gramofonowe, bez żadnego dodatkowego przełącznika. W takiej sytuacji aby odtwarzać muzykę z płyt należy wyjąć antenę lub odstroić się do cichego miejsca na skali.
Wzmacniacz m.cz. jest dość rozbudowanym układem ze sprzężeniem zwrotnym. Wykorzystuje pentodę lampy EBL1. Lampa pracuje w układzie z automatycznym minusem. Obciążeniem jest głośnik sterowany przez transformator głośnikowy, równolegle do uzwojenia pierwotnego transformatora dołączone są zaciski do zewnętrznego wysokoomowego głośnika. Z wyjścia odbiornika, z wtórnego obwodu transformatora pobierany jest sygnał sprzężenia zwrotnego. Sygnał ten przechodzi przez dość skomplikowany filtr RLC, regulowany potencjometrem barwy tonu. Układ sprzężenia zwrotnego zmniejsza nieco wzmocnienie wzmacniacza, ale znacznie poprawia jakość dźwięku dawanego przez ten wzmacniacz.
Zasilacz odbiornika jest najbardziej typowy - napięcie sieci poprzez transformator z odczepami umożliwiającymi pracę odbiornika przy różnych napięciach sieci wytwarza niezbędne napięcia - żarzenia lamp i anodowe. Napięcie anodowe prostowane jest dwupołówkowo na diodzie AZ1 i filtrowane w filtrze RC typu Π.
Odbiornik ten jest odbiornikiem rzadko spotykanym w kolekcjach, podobnie jak inne odbiorniki polskich firm produkowane w sezonie 1939/40. Ich produkcja rozpoczęła się w lipcu lub sierpniu 1939 roku i na ogół została przerwana wraz z wybuchem wojny. Egzemplarz prezentowany na zdjęciu posiada skalę w języku polskim, znam jednak drugi egzemplarz ze skalą niemiecką, co może sugerowac, że produkcja tego modelu była jeszcze kontynuowana pod okupacją niemiecką.